Kenaikan SST: Besarkah Impaknya kepada Kita?

Cukai Jualan dan Perkhidmatan ataupun Sales and Services Tax (SST) ialah satu bentuk cukai tidak langsung yang dikenakan ke atas penjualan barangan dan penyediaan perkhidmatan di Malaysia dan merupakan cukai satu peringkat.

SST terdiri daripada dua elemen iaitu :

1) Cukai jualan iaitu cukai satu peringkat yang dikenakan ke atas produk yang dikeluarkan dan dikeluarkan secara tempatan dan ke atas barang bercukai yang diimport ke Malaysia, dan

2) Cukai perkhidmatan iaitu cukai penggunaan yang dikenakan ke atas perkhidmatan bercukai yang disediakan di Malaysia oleh penyedia perkhidmatan berdaftar yang menjalankan perniagaan mereka.

Kadar cukai jualan ialah 5% untuk barangan termasuk bahan makanan asas, bahan binaan, jus buah-buahan, komputer peribadi, telefon bimbit dan jam tangan, manakala 10% untuk barangan lain kecuali petroleum tertakluk kepada kadar tertentu dan barangan yang tidak dikecualikan.

Kadar cukai perkhidmatan ialah 6% untuk semua perkhidmatan bercukai. Perkhidmatan yang diimport atau dieksport dikecualikan daripada cukai perkhidmatan.

SST diperkenalkan semula pada September 2018 bagi menggantikan Cukai Barang dan Perkhidmatan atau Goods and Services Tax (GST) yang berkuatkuasa sejak April 2015.

Tidak seperti SST, sistem cukai GST ialah cukai penggunaan yang dikenakan pada setiap peringkat rantaian bekalan.

Namun pada Oktober tahun lepas, semasa pembentangan Belanjawan 2024, Perdana Menteri selaku Menteri Kewangan telah mengumumkan kenaikan kadar cukai perkhidmatan daripada enam peratus kepada lapan peratus.

Kementerian Kewangan mengunjurkan hasil tambahan RM3 bilion kepada negara hasil daripada kenaikan dua peratus ini. Kadar SST yang lebih tinggi boleh membantu meningkatkan aliran tunai kerajaan dan mengurangkan pergantungan kepada sumber pendapatan lain yang berpotensi tidak stabil.

Manfaat kenaikan SST kepada kerajaan

Strategi ini juga boleh membantu kerajaan menampung perbelanjaan operasi dan pembangunannya tanpa menambah pinjaman atau hutang.

Perbelanjaan pembangunan adalah penting bagi pelaksanaan agenda sosio-ekonomi negara termasuk meningkatkan kualiti perkhidmatan seperti penjagaan kesihatan, pengangkutan dan komunikasi, telekomunikasi dan pendidikan serta program kebajikan sosial yang memberi manfaat secara langsung kepada rakyat.

Pendapatan yang lebih tinggi akan membolehkan kerajaan menyediakan lebih banyak bantuan kewangan dan subsidi kepada rakyat bagi menangani ketidaksamaan ekonomi.

Apabila kadar SST dinaikkan, sudah tentu pengguna akan merasa resah jika ianya akan menyebabkan harga barangan turut naik. Walau bagaimanapun, kesan SST ke atas harga tidak seragam merentas semua barangan dan perkhidmatan.

Perubahan kadar SST daripada enam peratus kepada lapan peratus tidak melibatkan perkhidmatan penting yang menjadi sebahagian daripada gaya hidup rakyat di negara ini.

Sebagai contoh, perkhidmatan yang digunakan secara meluas oleh rakyat seperti makanan dan minuman, telekomunikasi, dan tempat letak kereta kekal tertakluk kepada cukai perkhidmatan pada kadar enam peratus.

Ini termasuk perkhidmatan baharu seperti logistik, yang akan dikenakan cukai perkhidmatan pada kadar enam peratus. Peratusan cukai yang berbeza ini bertujuan untuk meminimumkan kesan SST terhadap kos sara hidup bagi pengguna berpendapatan rendah dan sederhana.

Kesan perubahan SST kepada pengguna

SST juga mempunyai kesan ke atas tingkah laku pengguna. Kenaikan harga barang dan perkhidmatan tertentu boleh menyebabkan pengguna menyesuaikan corak perbelanjaan mereka.

Sebagai contoh, pengguna boleh beralih kepada alternatif yang lebih murah atau mengurangkan penggunaan keseluruhan barangan dan perkhidmatan yang dikenakan cukai. Perubahan dalam tingkah laku pengguna ini boleh memberi kesan kepada perniagaan, terutamanya dalam sektor runcit dan perkhidmatan. Namun, terdapat pelepasan kumpulan dan kemudahan pengecualian B2B (Business to business) yang bertujuan untuk mengurangkan kesan cukai berganda ke atas perkhidmatan bercukai tertentu.

Oleh itu peningkatan kadar SST bukanlah faktor utama peningkatan kos komoditi kerana terdapat faktor lain yang lebih berkemungkinan mempengaruhi harga komoditi termasuk faktor permintaan dan penawaran, kadar pertukaran asing termasuk tindakan peniaga memanipulasi harga bagi mendapat peluang keuntungan yang berlebihan.

Selain itu, SST juga boleh memberi kesan kepada sentimen dan keyakinan pengguna. Pengguna mungkin merasakan harga yang lebih tinggi menyebabkan mereka tidak mampu untuk berbelanja seperti biasa, yang membawa kepada penurunan dalam perbelanjaan keseluruhan.

Penurunan dalam perbelanjaan pengguna ini boleh memberi kesan negatif kepada ekonomi, kerana ia merupakan pemacu utama pertumbuhan ekonomi.

Sebagai langkah proaktif, pengguna perlu mengambil tindakan berhemat seperti melaporkan kepada Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna melalui pelbagai platform seperti laman sesawang dan talian panas, jika didapati ada pengguna yang menaikkan harga sesuka hati sehingga harganya tidak masuk akal.

Pengguna juga boleh memboikot atau viralkan penjual barangan atau penyedia perkhidmatan yang menawarkan harga yang tidak munasabah. Selain itu, pengguna harus mendapatkan perkhidmatan atau membeli barangan hanya apabila benar-benar perlu.

Perbandingan harga atau kajian pasaran harus dibuat terlebih dahulu supaya kita menjadi pembeli yang bijak.

Positif kepada kedudukan fiskal negara?

Namun dari segi kebaikannya, SST  dijangka dapat memperbaiki kedudukan fiskal negara dan mengurangkan defisit bajet. Kedudukan fiskal yang lebih stabil boleh membawa kepada kos pinjaman yang lebih rendah dan mata wang yang lebih stabil, yang boleh memberi manfaat kepada pengguna melalui kadar faedah yang lebih rendah dan kos sara hidup yang lebih stabil.

Kesimpulannya, impak SST kepada pengguna di Malaysia adalah dalam pelbagai bentuk. Walaupun SST mungkin membawa kepada harga yang lebih tinggi untuk barangan dan perkhidmatan tertentu, cukai yang berbeza dikenakan mengikut barangan dan perkhidmatan tertentu, dan potensi manfaatnya kepada ekonomi boleh membantu mengurangkan kesannya kepada pengguna.

Akhirnya, keberkesanan SST dalam mencapai objektifnya bergantung pada cara ia dilaksanakan dan cara perniagaan dan pengguna menyesuaikan diri dengan kenaikan kadar cukai SST ini.